Miljoeneninvestering Hartstichting in strijd tegen hart- en vaatziekten
De Hartstichting gaat 11 miljoen euro investeren in drie grote landelijke onderzoeken naar slagaderverkalking, aneurysma’s in borst, buik of hoofd en sport en bewegen.
De onderzoeken zijn gericht op het voorkomen en behandelen van veel voorkomende hart- en vaatziekten, levensbedreigende bloedingen en op sport en bewegen voor een betere hartgezondheid.
Voorkomen van hart- en herseninfarcten
Slagaderverkalking is de belangrijkste oorzaak van hart- en herseninfarcten. Patiënten met slagaderverkalking krijgen nu nog allemaal dezelfde behandeling, terwijl er grote verschillen zijn tussen personen. De ene slagaderverkalking is namelijk veel gevaarlijker dan de andere.
De onderzoekers willen ontrafelen hoe slagaderverkalking ontstaat door allerlei factoren te bestuderen die een rol spelen bij slagaderverkalking, zoals de vetstofwisseling, het afweersysteem en darmbacteriën. Ze gaan onderzoeken hoe je verschillende soorten slagaderverkalking kunt onderscheiden, bijvoorbeeld met bloedtesten en scans van de bloedvaten.
Afstemming medicatie
Ook willen ze beter voorspellen hoe patiëntengroepen reageren op medicijnen. Zo hopen ze de behandeling van hart- en vaatziekten door slagaderverkalking beter op de specifieke patiënt af te stemmen.
Alle universitaire medische centra werken samen in dit onderzoek. Onderzoeksleiders: prof. dr. Gerard Pasterkamp (Universitair Medisch Centrum Utrecht), dr. Jeanine Roeters van Lennep (Erasmus MC), prof. dr. Niels Riksen (Radboudumc) en prof. dr. Menno de Winther (Amsterdam UMC).
Voorkomen levensgevaarlijke aneurysma’s in borst, buik en hoofd
In de borst, de buik of het hoofd kan een verwijding in een slagader ontstaan. Zo’n aneurysma groeit vaak langzaam en kan opeens barsten, met een levensbedreigende bloeding tot gevolg.
Vaak worden aneurysma’s toevallig ontdekt. Artsen kunnen een aneurysma opereren om een bloeding te voorkomen, maar die behandeling zelf is ook risicovol. Er zijn helaas geen medicijnen die voorkomen dat een aneurysma groeit of barst. Een grote groep Nederlandse onderzoekers gaat dit probleem gezamenlijk aanpakken in een landelijk onderzoeksproject.
Groei aneurysma vertragen
Uniek is dat zij onderzoek doen naar aneurysma’s in zowel de borst, de buik én in het hoofd. Door onderzoeksgegevens met elkaar te delen hopen de onderzoekers medicijnen te vinden die de groei van een aneurysma kunnen vertragen. Daarnaast willen de onderzoekers bepalen wat het beste moment is om een aneurysma te opereren en welke behandelmethode de kleinste kans op complicaties geeft.
Coördinerende onderzoekscentra: Amsterdam UMC, Erasmus MC, Leids Universitair Medisch Centrum, Maastricht UMC+, Radboudumc, Technische Universiteit Eindhoven en Universitair Medisch Centrum Utrecht.
Onderzoeksleiders: prof. dr. Hanneke Takkenberg (Erasmus MC), dr. Mervyn Vergouwen (Universitair Medisch Centrum Utrecht) en prof. dr. Barend Mees (Maastricht UMC+).
Bewegen en sporten: te weinig of juist te veel voor het hart?
Voldoende bewegen is belangrijk voor een goede hartgezondheid. Maar hoe zorg je ervoor dat mensen die daar moeite mee hebben dat volhouden? En is veel en intensief sporten wel zo veilig voor je hart? Daar weten onderzoekers nog te weinig over.
Beweegprogramma's
Voor mensen met hart- en vaatziekten of een hoog risico daarop gaan de onderzoekers beweegprogramma’s ontwikkelen. Die moeten deelnemers met positieve prikkels en beloningen stimuleren in beweging te blijven. De programma’s moeten werken voor mannen en vrouwen, voor mensen van verschillende leeftijden en met verschillende interesses en opleidingsniveau.
Hartveilig sporten
Ook gaan de onderzoekers achterhalen waar de grens ligt waarbij zwaar en veel sporten nog veilig is voor het hart. Ze gaan hartscans van sporters bestuderen met behulp van kunstmatige intelligentie. Daarnaast onderzoeken ze signaalstoffen in het bloed en gebruiken ze gegevens van sporthorloges om preciezer in kaart te brengen hoe vaak, lang en intensief mensen sporten. Zo hopen ze sporters te helpen om veilig te kunnen sporten.
Deelnemende centra: Amsterdam UMC, Erasmus MC, Leiden Universitair Medisch Centrum/Universiteit Leiden, Radboudumc/Radboud Universiteit, Universiteit Maastricht, UMC Utrecht, UMCG, Tilburg University, Basalt, Capri, Isala, Maxima MC, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Franciscus en Tjongerschans ziekenhuis.
Onderzoeksleiders: dr. Thijs Eijsvogels (Radboudumc), prof. dr. Andrea Evers (Universiteit Leiden), dr. Harald Jørstad (Amsterdam UMC).
Landelijke samenwerking
De onderzoeken naar slagaderverkalking en aneurysma’s worden onderdeel van de landelijke samenwerkingsverbanden die wordt ondersteund door de DCVA, een netwerkorganisatie van 24 aangesloten partners die deze samenwerking mogelijk maakt.
