Hartstichting.nl wordt geladen

Cardiomyopathie

Cardiomyopathie is een aandoening van de hartspier. Het hart kan minder goed samentrekken of ontspannen. Dan pompt het bloed minder goed rond. Cardiomyopathie is een chronische ziekte. Ongeveer 40.000 mensen in Nederland hebben cardiomyopathie.

Soorten cardiomyopathie

  • Dilaterende cardiomyopathie (DCM)

    Bij DCM verslapt de hartspier. De hartspier wordt daardoor wijder. Het hart pompt minder bloed rond dan normaal, vooral tijdens inspanning. Ook de hartkleppen openen en sluiten minder goed. De kans bestaat dat kleppen gaan lekken.

  • Hypertrofische cardiomyopathie (HCM)

    Bij HCM is een deel van de hartspier verdikt. De hartholte is hierdoor kleiner. Het hart pompt per slag minder bloed rond.

    Een verdikte hartspier trekt niet goed samen en verliest aan elasticiteit. De hartkamer rekt uit en wordt wijder. Als de hartkamer wijder is, lijkt HCM op DCM.

    De hartspier kan op verschillende plaatsen verdikt zijn. Vaak is de wand tussen de hartkamers (septum) verdikt. Soms zit de verdikking onder de aortaklep. Dan kan het bloed niet goed naar de aorta stromen. Deze vorm heet een obstructieve (belemmerende) HCM.

    Soms zit de verdikking alleen bij de punt van de linkerhartkamer. Dit heet apicale hypertrofie.

  • Aritmogene Cardiomyopathie (ACM)

    ACM is een milde tot ernstige verwijding van de rechterhartkamer. De hartspier bestaat dan voor een gedeelte uit vet en bindweefsel. Er kunnen zwakke plekken of uitstulpingen in de spierwand ontstaan. De hartkamer wordt daardoor steeds minder beweeglijk. Dan kan er hartfalen ontstaan.

    De ziekte wordt vaak ontdekt tussen 15 en 30 jaar. Meestal omdat iemand last krijgt van ernstige ritmestoornissen.

    ACM kan erfelijk zijn. Ouders met ACM krijgen het advies hun kinderen te laten testen. De test wordt meestal gedaan als een kind ongeveer 10 jaar is. Maar soms ook al eerder. Dat gebeurt bijvoorbeeld als het kind op hoog niveau wil sporten. Of als mensen in de familie al heel jong klachten kregen.

    Oude naam: ARVC
    De oude naam van ACM is ARVC: aritmogene rechterventrikel cardiomyopathie. De spierverandering komt daarbij voor in de rechterkamer. Maar het blijkt vaak ook in de linkerkamer voor te komen of in beide kamers. Daarom spreekt men tegenwoordig liever van ACM.

  • Restrictieve cardiomyopathie

    Bij restrictieve cardiomyopathie wordt het hartspierweefsel steeds stijver. De hartspier ontspant niet meer goed. Dan stroomt er minder bloed in de hartkamer. De bloeddruk in de boezems gaat omhoog. Eerst worden hierdoor de wanden van de boezems dikker. Later worden ze wijder. Dan kan er een hartritmestoornis of hartfalen ontstaan.

  • Takotsubo cardiomyopathie (gebroken hartsyndroom)

    Takotsubo cardiomyopathie is een zeldzame afwijking van de hartspier. Takotsubo is een Japanse kruik om octopussen mee te vangen. Tako betekent octopus en tsubo betekent pot. Bij deze afwijking lijkt de linkerhartkamer op zo'n kruik.

    De afwijking wordt ook wel gebroken hartsyndroom genoemd. De aandoening komt het meeste voor bij vrouwen boven de 60 jaar, na de overgang. Meestal na een periode met veel stress. Bij stress komen hormonen vrij. Mogelijk zorgen deze hormonen voor een soort verlamming van een deel van de hartspier.

    De symptomen lijken op een hartinfarct. Een hevige pijn op de borst die een tijdje aanhoudt. De tests in het ziekenhuis wijzen ook op een hartinfarct. Maar bij de hartkatheterisatie ziet de arts geen echte vernauwingen. Wel is er vaak een uitstulping (aneurysma) te zien. Deze uitstulping zit aan de onderkant van de linkerhartkamer.

    De linkerhartkamer trekt dan tijdelijk niet goed samen. Opvallend is het snelle herstel: 1 tot 6 weken. Meestal is verdere behandeling niet nodig. Soms blijft de linkerhartkamer minder goed werken. Dan zijn medicijnen nodig.

  • Non compactie cardiomyopathie

    Non compactie cardiomyopathie is een erfelijke aangeboren hartziekte. Bij deze aandoening is de hartspier niet normaal ontwikkeld. Niet iedereen met deze aandoening heeft dezelfde afwijkingen. Het verloop is moeilijk te voorspellen. Door behandeling kunnen klachten verminderen en complicaties worden voorkomen.

Oorzaken cardiomyopathie

De aanleg voor cardiomyopathie is soms al bij de geboorte aanwezig. Het is dan een erfelijke afwijking. Erfelijkheid kan onderzocht worden met bijvoorbeeld DNA-onderzoek. Een hartspierziekte kan ook ontstaan als het hart lang achter elkaar belast wordt. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij:

  • ontsteking van de hartspier (myocarditis)
  • lange tijd last hebben van hoge bloeddruk of hartritmestoornissen
  • vernauwde kransslagaders
  • hartklepziekte
  • diabetes
  • problemen met de schildklier of stofwisseling
  • lang gebruik van alcohol of drugs
  • bestraling of chemotherapie

Symptomen cardiomyopathie

De ernst en symptomen van een hartspierziekte verschillen per persoon. Klachten kunnen ook de ene periode ernstiger zijn dan de andere. Klachten die veel voorkomen zijn:

  • zich moe en futloos voelen
  • benauwd en kortademig zijn
  • vocht vasthouden
  • 's nachts vaak plassen
  • onregelmatige of te snelle hartslag hebben
  • pijn op de borst voelen
  • licht in het hoofd zijn, duizeligheid of flauwvallen

Diagnose stellen

Een hartspierziekte kun je aantonen met:

Aanvullende onderzoeken zijn:

Behandeling cardiomyopathie

De behandeling van een hartspierziekte is vooral bedoeld om de klachten te verminderen en te voorkomen dat ze erger worden. Dit gebeurt vaak met medicijnen:

Mogelijke ingrepen bij cardiomyopathie zijn:

  • een pacemaker of ICD bij bepaalde vormen van hartfalen
  • ablatie om ritmestoornissen te verhelpen
  • de dikte van de spierwand verminderen: weghalen van een stukje van de tussenwand (myectomie) of alcoholinjectie
  • een hartklepoperatie bij problemen met de hartklep
  • een bypassoperatie bij vernauwde kransslagaders

Soms blijft het hart heel slecht werken. Dan is een steunhart of harttransplantatie de enige mogelijkheid.

Aanpassen leefstijl

Een gezonde leefstijl helpt mee om te voorkomen dat de ziekte erger wordt. Voor mensen met cardiomyopathie geldt verder:

  • drink geen alcohol
  • neem voldoende rust en ga niet over je grenzen heen
  • verdeel de energie over de dag

Verder kan griep gevaarlijk zijn. Let daarom goed op en:

  • overleg met de cardioloog of een griepprik nodig is
  • wees voorzichtig als er griep heerst. Vermijd contact met mensen die griep hebben
  • ziek goed uit bij griep

Gezonde Leefstijl is belangrijk

Door gezond te leven voorkom je dat de ziekte erger wordt.
man en vrouwen wandelen samen

Interessant voor jou

Stel je vraag aan onze voorlichters

  • Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
  • Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.