Nieuwe cijfers: roken maakt minstens 672.000 Nederlanders chronisch ziek

Dit blijkt uit RIVM-berekeningen in opdracht van de Rookvrije Generatie, een initiatief van Hartstichting, KWF en Longfonds. “Zonder tabak was deze mensen dit lot bespaard”, stellen zij. “Als slachtoffer van de tabaksindustrie zijn zij gebaat bij maatregelen zoals het duurder maken van tabak en goede rookstophulp waardoor zij van deze hardnekkige verslaving af kunnen komen.”

In de berekening is gekeken naar 15 chronische ziekten, waarbij roken een rol speelt. Voor sommige aandoeningen is roken de absolute boosdoener: bij zowel strottenhoofdkanker (82,5%) als longkanker (81%) wordt ruim 8 op de 10 gevallen veroorzaakt door roken. Ook bij COPD is het verreweg de belangrijkste oorzaak: bijna 380.000 gevallen (77% van alle COPD) zijn aan roken te wijten. Dat meer mannen dan vrouwen roken is ook terug te zien in de ziektecijfers: naar schatting hebben 378.000 mannen en 294.000 vrouwen in Nederland een chronische ziekte als gevolg van roken. 

Voor deze ziekten is een duidelijke schuldige aan te wijzen, zo stellen Hartstichting, KWF en Longfonds: de tabaksindustrie. “Realiseer je wat dit betekent: als we de tabaksindustrie uitbannen, zouden bepaalde ziektes, die nu honderdduizenden mensen treffen, fors afnemen”, zegt Károly Illy, directeur Longfonds, namens de Rookvrije Generatie. “Dat voorkomt niet alleen heel veel ziekte en verdriet, maar daar hebben we ook als maatschappij baat bij.” 

De overheid heeft een cruciale taak om mensen te beschermen tegen tabak en andere nicotineproducten, stellen de gezondheidsfondsen. Illy: “In deze tijd van overbelaste zorg, torenhoge zorgkosten en grote tekorten op de arbeidsmarkt, moet de overheid alles op alles zetten om mensen zo lang mogelijk gezond en aan het werk te houden. Dat betekent: gezonde dingen promoten, en ongezonde dingen zoals roken en vapen zo veel mogelijk ontmoedigen. Het voorstel van D66 en CDA, om de btw-verhoging op sport te laten vervallen en in plaats daarvan de prijzen van tabak en e-sigaretten te verhogen, getuigt dan ook van goed verstand.” 

De gezondheidsfondsen waarschuwen ook voor andere nicotineproducten die de tabaksindustrie op de markt brengt, zoals de e-sigaret (vape). Illy: “Door jongeren verslaafd te maken aan nicotine, hebben ze een nieuwe klant voor het leven. We weten bovendien dat de vape een opstapje is naar het gewone roken. 69 procent van de vapende jongeren gebruikt ook gewone sigaretten. Als we dit geen halt toeroepen zitten we over een paar decennia nog steeds met zulke cijfers.”