Maatregelen voor Rookvrije Generatie sneller invoeren, vinden ook meeste Nederlanders
Uit nieuws van RIVM blijkt dat er aan het begin van het Preventieakkoord goede stappen zijn genomen op het gebied van de Rookvrije Generatie, maar dat er echt versneld moet worden om het doel te bereiken. Om de Rookvrije Generatie te realiseren vinden de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij - Hartstichting, KWF en Longfonds - het cruciaal dat er meer en sneller stappen genomen worden. Uit recent onderzoek blijkt dat ook Nederlanders voorstanders zijn van deze maatregelen.
Het gaat om de volgende maatregelen:
- De prijs van tabak moet structureel blijven stijgen, elk jaar met minimaal 10% bovenop inflatie.
- Daarbij is belangrijk dat iedere roker gedurende het hele stopproces toegang heeft tot goede stoppen-met-roken-zorg.
- Het aantal verkooppunten moet sneller naar beneden en rookwaren zouden zo snel mogelijk alleen nog te koop mogen zijn in een beperkt aantal tabaksspeciaalzaken.
- Voor e-sigaretten (vapes) moeten dezelfde regels gaan gelden als voor traditionele sigaretten.
"Wij kijken niet op van deze resultaten", zegt Hans Snijder, directeur van de Hartstichting en bestuurder bij Gezondheidsfondsen voor Rookvrij: "We zetten ons al jaren in om ervoor te zorgen dat kinderen kunnen opgroeien in de Rookvrije Generatie en het gaat niet snel genoeg. Daarbij zien we het afgelopen jaar een enorme trend van het vapen onder de jeugd. Het moet toch voor iedereen een no-brainer zijn dat we sneller stappen moeten nemen om het vapen en roken terug te dringen, en niet meer accepteren dat er jaarlijks 20.000 mensen overlijden aan de gevolgen van (mee)roken.”
Preventieakkoord en Flitspeiling
De Nederlandse overheid wil dat er minder mensen roken. Met extra maatregelen zou het aantal rokers moeten afnemen, maar deze maken nog niet genoeg impact, zegt het RIVM. Zij hebben berekend dat in 2040 nog 10% van de volwassenen rookt, terwijl dat volgens de plannen van de overheid maximaal 5% moet zijn. Ook zal nog 4% van de 12- tot 16-jarigen roken, terwijl de ambitie is dat in 2040 geen enkele jongere meer rookt. Daarom moeten er extra maatregelen worden genomen, zoals het verhogen van accijnzen.
Onderzoeksbureau Verian heeft in opdracht van Hartstichting, KWF en Longfonds een Flitspeiling gedaan onder 1467 Nederlanders en hen gevraagd naar hun mening over het afnemen van verkooppunten en het verhogen van accijnzen op tabak en vapes.
Accijnsverhoging
De tot nu toe enige geplande prijsverhoging op tabak gaat in op 1 april. Sigaretten kosten dan gemiddeld €11,20 per pakje (tegenover €9 nu). Uit de Flitspeiling van Verian blijkt dat de gemiddelde prijs voor de Nederlander op €30,- zou moeten liggen, wat dus veel hoger ligt dan de prijs nu.
De gezondheidsfondsen dringen er dan ook op aan dat de politiek aan de slag gaat met een meerjarenplan. Hans Snijder: “Nu is het zo dat er ieder jaar opnieuw bekeken wordt of er een prijsverhoging komt, en zo ja hoe hoog. We willen dat deze prijzen structureel omhoog gaan en dat wil de Nederlander ook blijkt uit het onderzoek”.
Minder verkooppunten
Ook is uit het onderzoek gebleken dat 7 op de 10 Nederlanders de verkoop van sigaretten en vapes per direct alleen in tabaksspeciaalzaken wil hebben. Waar nu gepland staat dat benzinestations tot 2030 mogen verkopen en gemakszaken tot 2032.
Hartstichting, KWF en Longfonds roepen daarom de politiek op om de huidige maatregelen wat betreft verkooppunten van tabak aan te scherpen. Hans Snijder: “Om de Rookvrije Generatie te bereiken moeten we sneller acteren. We moeten echt zorgen dat de benzinestations en gemakszaken eerder stoppen met de verkoop van tabaksproducten. Dat vinden wij niet alleen, dat vinden Nederlanders ook.”
Maatregelen vapes en tabaksproducten gelijk trekken
Vanaf 2025 mogen vapes alleen verkocht worden in tabaksspeciaalzaken, terwijl dit voor overige tabaksproducten in 2032 is. Uit het onderzoek van Verian blijkt dat 6 op de 10 Nederlanders het er niet mee eens zijn dat deze regels verschillen.
Op vapes worden momenteel helemaal geen accijnzen geheven. Slechts 15% van de Nederlanders weet dit, blijkt uit de peiling. Een absurde situatie, aldus Snijder. “8 op de 10 Nederlanders vindt dit een slechte zaak, en wil dat er belasting op komt om te voorkomen dat kinderen beginnen met vapen.”
Over de flitspeiling
Onderzoek naar verkooppunten en accijnsheffing tabak, uitgevoerd in december 2023 door Verian (voorheen Kantar Public) in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij (GvRV). Onderzoek onder volwassen, aangevuld met jongeren van 16 en 17 jaar. Hierbij is gebruik gemaakt van het online onderzoekspanel Nipobase. In totaal hebben 1.467 volwassen en 343 jongeren (inclusief overlap) deelgenomen aan het onderzoek.
De data van de volwassen zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, sociale klasse en rookgedrag. De data van de jongeren zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio en sociale klasse.
