Supermarkten komen beloftes voor gezondere producten niet na
Supermarkten zetten consumenten nog altijd aan tot ongezond eten, ondanks beloftes. Dit blijkt uit het nieuwste onderzoek van Superlijst Gezondheid van denktank Questionmark, waar de Hartstichting aan meewerkte samen met Diabetes Fonds, Maag Lever Darm Stichting en Nierstichting. Gezamenlijk doen zij een uiterst dringende oproep voor wettelijke maatregelen die zorgen dat supermarkten de noodzakelijke stappen zetten om meer gezonde voeding aan te bieden.
Ongezonde voeding veroorzaakt jaarlijks 13.000 doden in Nederland. Supermarkten, waar 70% van ons voedsel wordt gekocht, beïnvloeden onze voedingskeuzes sterk, doen heel erg weinig om hun aanbod gezonder te maken.
Ruim 80 procent voedselaanbod nog steeds ongezond
De Superlijst Gezondheid onderzoekt om de twee jaar of supermarkten verbeteringen doorvoeren in doelen, rapportage, assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting. Vergeleken met de vorige meting is het aanbod nu slechts 3 procent toegenomen met producten uit de Schijf van Vijf: van 40 naar 43 procent. Daarnaast bestaat 83 procent van de aanbiedingen nog uit ongezonde producten, worden frisdranken met kwantumkortingen gepromoot en is kindermarketing overal aanwezig.
Ruim de helft van Nederlanders heeft overgewicht
Een ongezond voedingspatroon verhoogt het risico op overgewicht en daarmee op (chronische) ziektes zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Op dit moment is 1 op de 8 kinderen te zwaar. Bovendien is het aantal Nederlanders met overgewicht de afgelopen veertig jaar verdrievoudigd en bedraagt het nu meer dan 50 procent.
Gezonde voedselomgeving
“Vorige week hebben we de hart- en vaatagenda aangeboden aan VWS-minister Fleur Agema. Op deze agenda staan de 7 belangrijkste uitdagingen voor komende 10 jaar om hart- en vaatziekten aan te pakken.
Een van de doelen is het realiseren van een gezonde voedselomgeving door een gezond voedselaanbod in supermarkten en het verminderen van reclame voor ongezonde voeding”, licht Gera de Grauw, teammanager Gezonde Samenleving bij de Hartstichting toe.
Het verbeteren van onze voedselomgeving vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Dit onderstreept het belang van beleid en wettelijke maatregelen om ongezonde voedselomgevingen tegen te gaan.
In gebreke
In 2018 maakten supermarkten binnen het Nationaal Preventieakkoord afspraken met de overheid om gezond eten en drinken te bevorderen. Echter, het voedselaanbod en de promotie daarvan zijn in de afgelopen zes jaar niet gezonder geworden. Voor de derde keer blijkt uit het Superlijst-onderzoek dat de supermarkten de gemaakte afspraken uit 2018 niet nakomen.
Bemoedigend
Het is bemoedigend dat bijna alle supermarkten voor het eerst concrete doelen stellen om het aandeel Schijf van Vijf-producten in hun assortiment te vergroten. Opvallend is dat Lidl en Dirk, als budgetsupermarkten, zich sterker inzetten voor gezondheid dan marktleiders zoals Albert Heijn en Jumbo. Ekoplaza komt als beste uit de bus.
Eerste stap gezet door supermarkten, maar niet voldoende
Charlotte Linnebank, directeur van Questionmark: “We zien het als een goede stap dat veel supermarkten nu voor het eerst doelen stellen en transparanter zijn over het aandeel Schijf van Vijf-producten in hun verkoop. De grote vraag is echter hoe deze ambities zich verhouden tot hun huidige aanbod, promoties en winkelinrichtingen – waarin ongezonde producten helaas nog steeds de overhand hebben.”
Wettelijke maatregelen voor gelijk speelveld
“Opnieuw blijkt dat de sector zelf niet in staat is om de noodzakelijke veranderingen door te voeren. Wij willen dat onze kinderen gezond kunnen opgroeien. Het is daarom de hoogste tijd dat de overheid krachtig optreedt, zodat alle supermarkten verplicht worden om hun assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting gezonder te maken. Zonder zo’n wettelijke aanpak beloont de marktwerking vooral de supermarkten die achterblijven op het gebied van gezondheid", zegt Diena Halbertsma, voorzitter Alliantie voeding voor de Gezonde Generatie, namens het Diabetes Fonds, de Hartstichting, de Maag Lever Darm Stichting en de Nierstichting.
